Chełmska Galeria Atelier Ryszarda Karczmarskiego zaprasza na wernisaż dwóch wystaw fotografii Antoniego Kreisa. Pierwsza z wystaw „Księga Aniołow” oraz „Opowieści Camery Obscury”. Wernisaż i spotkanie autorskie odbędzie się 3 listopada 2023 r., w siedzibie Galerii przy ul. Lwowskiej 24. Wystawy odbywają się w ramach „X OFFO – Ogólnopolski Festiwal Fotografii Otworkowej”.
Antoniego Kreisa – Opowieści Camery Obscury
Fotografowanie, jak i inne czynności, bywa trudne. Czy oznacza to, że robienie zdjęć nie ma sensu? Nie – pokazuje to zestaw zaproponowany przez Antoniego Kreisa. Opowieści camery obscury to pogoń za niedoścignionym, próba zilustrowania nieobecnego. Autor podczas pracy nad wystawą stał się więc kimś na kształt współczesnego Don Kichota, błędnego rycerza poruszającego się po fotograficznych drogach i korzystającego jednocześnie z każdej możliwej ścieżki na rozwidleniu.
Antoni Kreis poprzez swoją serię fotografii próbuje pokazać to czego nie ma. Widz w zetknięciu z tymi obrazami musi wysilić swoją wyobraźnię. Jest przez autora nakierowywany na konkretne skojarzenia. Siłą zdjęcia jest to, że czasem widzimy na nim coś, co nigdy nie stanęło przed aparatem. Każdy widz odbierze obraz na swój unikalny sposób.
Fotografik poprzez swoją serię pokazuje także ciągłą walkę, którą codziennie musi odbywać twórca. Kreować coś nieoczywistego, śledzić ciągle zmieniającą się rzeczywistość, wychodzić poza bezpieczne granice, zapuszczać się w miejsca niedostępne. W ten sposób powstają dzieła, które bez motywacji i przełamywania własnych ograniczeń artysty nie mogłyby powstać. Każdy twórca mierzy się z brakiem motywacji, brakiem wizji, przeciwnościami losu a nawet lenistwem, gdy udaje się je przezwyciężyć mamy do czynienia z ogromnym sukcesem. W ten sposób powstają największe dzieła.
Wizualnie Opowieści camery obscura są melancholijne, ciągnące się jak pajęczyna na wietrze. Czas w kadrach Kreisa został zatrzymany, a piękno w zwyczajności dostrzeżone przez bardzo szeroko otwarte oczy.
Kamil Myszkowski
Antoniego Kreisa – W świecie wojen i aniołów
Dawniej istniał pewien porządek – podział na sferę sacrum i sferę profanum. Zwiedzając w skansenie stare wiejskie chałupy, zauważymy pewien powtarzający się schemat. W wielu domach, w których znajdowała się „izba codzienna”, znajdował się również „święty kąt”. Było to miejsce w rogu izby, gdzie stał stół otoczony ławami a nad nim w kącie wisiał krzyż oraz święte obrazy np. z wizerunkami Chrystusa i Maryi. Dlaczego „święty kąt”? Dlatego, że właśnie tam spożywano chleb (powszedni) – namiastkę tego, co boskie w tym, co codzienne, zwyczajne. Istotne też było to, co znajdowało się w przeciwległym rogu izby. Po przekątnej miał tam swoje miejsce piec a w nim palił się żywy ogień – emanacja niszczycielskiego żywiołu podświadomie kojarzona z piekłem, magią lub oczyszczeniem.
Taki też jest świat obrazów Antoniego Kreisa – uporządkowany. Oparty na prostej symbolice, reprezentujący odwieczną walkę. Jest w nim biel – światło, życie i czerń – mrok, śmierć. Są krzyże (symbole ofiary i odkupienia), fragmenty różańca (modlitwa, nadzieja). Dalej – plejada postaci silnie zakorzenionych w naszej dewocjonalnej kulturze, sylwetki: Zbawiciela rozpiętego na krzyżu, Anioła Stróża, Matki Boskiej. Autor „Moich kapliczek” reprezentację boskiego kosmosu zestawił a nawet zderzył z sylwetami zabawkowych żołnierzyków – znakiem wojny, pożogi, zagłady – inaczej mówiąc symbolem złowrogiego chaosu.
Z czego wynika taki porządek rzeczy? Kreis swoje imaginarium czerpie głównie z dwóch źródeł: ze sztuki ludowej, inaczej nazywanej „sztuką plebejską” (tej naiwnej, która nie boi się śmieszności kiczu) oraz z twórczości wielkiego artysty – Władysława Hasiora (któremu składa hołd). Autor wystawy prace wykonuje manualnie w archaicznej technice fotogramu (fotografia bez użycia aparatu). To istotne! Tym gestem nawiązuje do ludowego artysty-samouka, prymitywisty tworzącego z pełnym przekonaniem i pasją lub wiejskiej gospodyni, która z bogobojnym namaszczeniem przyozdabia kolorowymi wstążkami i kwiatami z krepiny przydrożną kapliczkę wiszącą na brzozie.
Porządek to kosmos, to poczucie bezpieczeństwa. To świat nazwany określonymi kategoriami, to system wartości, w który się święcie wierzy i którego się zaciekle broni. To też przeszłość, o której z nostalgią piszą etnografowie, historycy i kulturoznawcy. To ostatecznie mit, w który wciąż chcemy wierzyć w tych niespokojnych czasach.
Krzysztof Szlapa
ANTONI KREIS
Urodził się w 1956 roku w Chorzowie. Fotografuje nieprzerwanie od 12 roku życia. Członek Związku Polskich Artystów Fotografików od 2003 roku. Wieloletni członek Zarządu Okręgu Śląskiego oraz Okręgowej Komisji Kwalifikacyjnej Okręgu Śląskiego ZPAF. Laureat dziesiątek nagród w konkursach fotograficznych, w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku aktywny i wielokrotnie nagradzany autor filmów tak zwanego amatorskiego kina niezależnego. Jest autorem filmu „Piosenka dla robotnika rannej zmiany”, który znalazł się w grupie stu najlepszych filmów krótkometrażowych polskiej kinematografii, tym samym znalazł się w zbiorach Filmoteki Narodowej. Uczestnik ponad dwustu wystaw zbiorowych w kraju i za granicą, autor blisko stu wystaw indywidualnych. W latach osiemdziesiątych XX wieku etatowy fotoreporter Biura Informacji NSZZ Solidarność Regionu Śląsko-Dąbrowskiego. Organizator kursów fotograficznych i wykładowca na kursach i w szkołach fotografii.
Jego twórczość, zdaniem krytyków jest trudna do jednoznacznego zakwalifikowania: często zmienia zainteresowania od klasycznego portretu, poprzez reportaż, pejzaż aż po nurt awangardowy. Często wykorzystuje techniki z pogranicza sztuk plastycznych. Ma opinię twórcy nieprzewidywalnego. Sam o sobie mówi, że „obserwuje i kolekcjonuje emocje i obrazy…”. Jego artystyczne credo: „fotografia nie może być nudna, sztuka powinna być nieobliczalna”. Ponadto: zawodowy muzyk estradowy, kompozytor i autor tekstów piosenek, maluje i pisze teksty literackie – autor 5 tomików poetyckich.
